Amerika Birleşik Devletleri

Irk/Etnik;
	; (2010 nüfus verilerine göre)
; Irka göre:;
Beyaz	72,4%;
Afroamerikan	12,6%;
Asyalı	4,8%;
; Kızılderililer ve Alaska yerlileri;	0,9%;
; Hawaii yerlileri ve Pasifik adalılar;	0,2%;
Diğerleri	6,2%;
; Çok ırklı (2 ya da daha fazla)	2,9%;
; Etniğe göre:
; İspanyol/Latin (herhangi bir ırk)	16,3%;
; İspanyol/Latin olmayan (herhangi bir ırk)	83,7%;

Amerika Birleşik Devletleri
; Amerika Birleşik Devletleri; United States of America; ;
Bayrak	Great Seal
	; Slogan: In God We Trust (resmî); (Tanrı'ya Güveniriz); E Pluribus Unum (geleneksel); (Birlikten Kuvvet Doğar);
	; Marşı: "The Star-Spangled Banner" ;
	; ; ;
Başkent	; Washington, DC; 38°53′K 77°01′B / 38.883°K 77.017°B / 38.883; -77.017;
En büyük şehir şehir	; New York; 40°43′K 74°00′B / 40.717°K 74°B / 40.717; -74;
Ulusal Dil	; İngilizce (de facto)
Hükûmet	Federal cumhuriyet
; Bağımsızlık Büyük Britanya'dan;
Yüzölçümü
Nüfus
; GSYH (SAGP)	tahmini
; GSYİH (düşük)	tahmini
; Gini (2007)	45.0; orta · 44.;
; İGE (2007)	; 0.956; çok yüksek · 13.;
Para birimi	; Amerikan Doları ($)
Zaman dilimi	(UTC-5 e -10);
Takvim	AA/GG/YYYY
Trafik akışı	sağ
Telefon kodu	+1
ISO 3166 kodu	US
Internet TLD	; .us .gov .mil .edu;

"ABD" buraya yönlendirilmektedir. Diğer kullanımlar için ABD (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Amerika Birleşik Devletleri (kısaca ABD) (İngilizce: United States of America (USA), ayrıca Birleşik Devletler olarak da bilinir), elli eyalet ve bir federal bölgeden oluşan bir federal anayasal cumhuriyettir. Ülkenin çoğu (48 eyaleti olan kıtasal ABD ve ülkenin federal bölgesi olan Washington, DC), Kuzey Amerika'nın ortasında, Büyük Okyanus ve Atlas Okyanusu'nun arasında bulunmaktadır. Bu ülkenin vatandaşlarına Amerikalı veya Amerikan denir.^[3]

Kuzeyinde Kanada, güneyinde ise Meksika ile sınırı bulunur. Alaska bölgesi, kıtanın kuzeybatısında bulunarak doğusunda Kanada ve batısında Bering Boğazı'nın öbür tarafında bulunan Rusya'nın arasında bulunmaktadır. Hawaii eyaleti, Büyük Okyanus'un ortasında bulunan bir takımadadır. Ayrıca Karayipler ve Büyük Okyanus'ta bulunan denizaşırı topraklara sahiptir. Resmî kuruluş tarihi 4 Temmuz 1776'dır.^[4]

Doğuda Atlas Okyanusu'ndan, batıda Büyük Okyanus'a kadar 4.500 km genişliğindedir. Alaska ve Hawaii'yi de içine alan Amerika Birleşik Devletleri'nin 9 milyon kilometrekareden fazla yüzölçümü vardır. Hawaii ise, Büyük Okyanus'ta olup, kıta üzerindeki Amerika Birleşik Devletleri'nden 3.200 kilometre uzaklıktadır. Alaska 50 eyaletin içinde yüzölçümü en büyük olanıdır. Ülkenin güney tarafında bulunan Teksas bu bakımdan ikinci sırada gelmektedir.^[5] Amerika ülkesi, Basın Özgürlüğü Endeksi'nde 49. sırada yer almaktadır.^[6]

İçindekiler

1 Tarihçe

2 İklim

3 Yönetim biçimi

4 Hükümet
- 4.1 Federal Hükümet

5 Dış ilişkiler

6 Ekonomi
- 6.1 Turizm

7 Demografi
- 7.1 Nüfus
- 7.2 Göçler
- 7.3 Diller
- 7.4 Düşünce ve Sanat Yaşamı

8 Kolej ve Üniversiteler

9 Edebiyat ve Sanat
- 9.1 Edebiyat
- 9.2 Müzik
- 9.3 Sinema
- 9.4 Görsel Sanatlar
- 9.5 Basın

10 Din

11 Birleşik Devletler yönetimindeki topraklar

12 Ayrıca bakınız

13 Kaynakça

14 Dış bağlantılar

Tarihçe |

Ana madde: ABD tarihi

Amerika'nın 1492'de Avrupalılar tarafından keşfinden sonra İspanyollar, Portekizliler, Fransızlar ve İngilizler, buradaki yerli halkların aleyhine toprak sahibi oldular. Avrupalılar, Amerika'daki topraklarını genişlettikten sonra, İngiltere başta olmak üzere çeşitli ülkelerden göçmenler alıp buralara yerleştirerek koloniler kurdular.^[7]

18. yüzyıl ortalarında, bu kolonilerin sayısı 13'e yükseldi ve bu Onüç Koloni, Amerika Birleşik Devletleri'nin temelini oluşturdu.

Amerika Kıtası, insanlar için yeni olanaklar ve yeni bir hayat sağladı. Daha sonra, bu koloni sistemi sömürgecilik politikasına dönüştü. İngiliz kolonileri, Birleşik Krallık'a endüstri konusunda hizmet ediyordu. İngilizler kolonilerden vergi alıyordu.^[8] Koloniler zaman içinde İngiliz devletinden farklı bir kimlik geliştirmeye başladı. Nüfus hızla büyüyor, tarıma dayalı ekonomi gelişiyor, iş adamları ticari hamlelerde bulunuyordu. Dinsel yapıda da çeşitlilik vardı. Avrupa'dan gelenler tutucu bir protestanlık geliştirmişti.

Yönetimleri de İngilizlerden farklıydı. Kolonilerin her birinde (Pensilvanya dışında), iki yasama meclisi bulunuyordu. Kolonileri temsil eden alt meclisin üyeleri mal sahipleri tarafından seçiliyor, Krallığı temsil eden üst meclis üyeleri ise İngiliz Kralı tarafından tayin ediliyordu. Kolonilerde yaşayanlar aynı zamanda mahkemeler kurmuştu ve İngiliz hukuk sistemini uyguluyordu.

1756-1763 yılları arasında İngiltere'nin Avusturya, Fransa ve Rusya ittifakıyla yaptığı savaşlar (Yedi Yıl Savaşları), İngiliz maliyesi üzerinde ciddi bir yük oluşturmuştu. İngiltere'nin mali yükünü gidermek amacıyla yeni vergiler koyması, Amerika'da kolonilerin tepkisiyle karşılaştı. Koloniler yüksek vergiler ödeyip, karşılığında hiçbir şey alamamaktan rahatsızlardı. Çay ihracatına gelen yüksek ek vergiyle koloniler, 18. yüzyıl ortalarından beri hazır oldukları bağımsızlık mücadelesini hayata geçirdiler. Savaşın başlarında George Washington, Thomas Jefferson tarafından kaleme alınan ve özgürlük isteklerini dile getiren Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi'ni yayınladı (4 Temmuz 1776). Sonradan 4 Temmuz günü ABD bağımsızlık günü olarak kabul edilmiştir.

Altı yıl süren savaş sonunda, George Washington komutasındaki koloni güçleri tarafından yenilgiye uğratılan İngiltere geri çekilmiş ve 1783 yılında Paris antlaşmasıyla 13 koloninin bağımsızlığını kabul etmiştir.^{[kaynak belirtilmeli]} Bağımsızlıklarını ilan eden koloniler, içişlerinde serbest eyaletlerden oluşan Amerika Birleşik Devletleri'ni kurdular (1787). 1789'da Anayasanın tamamlanıp onaylanmasıyla yeni bir ulus ve Amerikalı üst kimliği doğdu.

Manhattan, New York

Amerika Birleşik Devletleri, ülkeyi anayasayla yöneten bir Başkanın seçimle iş başına geldiği ilk modern demokratik cumhuriyettir. Bu manada Fransız Devrimi'nin de öncüsü olmuştur. Bu sistem 18. yüzyıl dünyasında eşitlik, insan hakları, adil yargılama ve kuvvetler ayrılığı gibi kavramların gündeme gelmesini sağlamıştır.

ABD'nin genişlemesi

ABD doğal kaynaklarının zenginliği, genç ve dinamik bir insan gücüne sahip olması nedeniyle 19. yüzyıl boyunca hızla sanayileşti. Ancak 1861-1865 yılları arasında çıkan Amerikan İç Savaşı ülkeyi parçalanma tehdidi altına soktu. Savaş kuzeydeki eyaletlerin başarısıyla sonuçlandı ve ABD tekrar hızlı bir gelişme dönemine girdi. 20. yüzyıl başlarında çıkan I. Dünya Savaşı'nın İtilaf Devletleri tarafından kazanılmasında önemli bir rol oynadı. II. Dünya Savaşı'nda da Almanya, İtalya ve Japonya'ya karşı başarılar elde eden ABD artık bir süper güç hâline gelmişti.

Bu iki dünya savaşından sonra dünya ülkeleri iki kutba ayrıldı. Soğuk Savaş adıyla anılan bu dönemde ABD NATO örgütü çatısı altında Batı Bloğunun liderliğini üstlenirken Sovyetler Birliği Doğu Bloğu'nun (Varşova Paktı) lideri durumundaydı. Soğuk Savaş yılları boyunca ABD başta Kore Savaşı ve Vietnam Savaşı olmak üzere birçok savaşa katıldı. 1989 yılında Berlin Duvarı'nın yıkılışının ardından Soğuk Savaş sona erdi. 1990 yılında Irak'ın Kuveyt'i işgal etmesi üzerine çıkan I. Körfez Savaşı'nda ABD Irak ordusunu yendi. ABD 1995 ve 1999 yıllarında NATO ülkelerinin yardımıyla Bosna Savaşı'na ve Kosova Savaşı'na müdahale etti. 2001 yılında New York ve Washington, DC gibi büyük ABD kentleri El-Kaide tarafından 11 Eylül saldırıları'na sahne oldu. Bu saldırılara yanıt olarak ABD 2001 yılında Afganistan Savaşı'nı ve 2003 yılında da Irak Savaşı'nı başlattı. Bu savaşların amacı El-Kaide'nin lideri Usame bin Ladin'in öldürülmesiydi. Savaşlar karşılığını verdi ve 2 Mayıs 2011'de kendi evinde yakalanarak öldürüldü.

İklim |

Amerika Birleşik Devletleri'nin iklimi sürekli değişkenlik gösterir. Doğu ve batı kıyılarındaki sıradağlar, okyanusların iç kısımların iklimine tesir etmesini önlediğinden, bu kıyı şeritleri hariç bütün ülkede karasal iklim hakimdir.^[9] Ülkenin kuzeyinde ise Kanada'dakine benzer çam ormanları görülebilir.

Orta kısımlar çok yüksek olduğundan, mevsimler arasında pek fazla sıcaklık farkı yoktur. Yaz mevsiminde orta bölgelere alçak basınç hakim olmasına rağmen, okyanustan gelen nemli hava Apalaş Dağları tarafından engellenmediği için orta bölgeler yaz mevsiminde bol yağış alır. Batı taraflarında ise yağış daha azdır.

Atlas Okyanusu'na kıyısı olan şeridin güney kısmı nispeten yağışlı ve ılıman olmasına rağmen, kuzeyi daha serin olup kışları şiddetli geçer.

Meksika Körfezi'ne bakan güney kısım açık ve düz olduğundan bu kısımlarda tropikal iklim hakimdir. Burada yazlar sıcak, kışlar ise ılımandır. Her mevsimde bol yağış görülür. Alaska kıyı şeridi, denizden etkilenen bir iklime sahip olmasına rağmen, iç kısımlarında çok şiddetli soğuklar görülür.

Yönetim biçimi |

Amerika Birleşik Devletleri 50 eyaletten meydana gelen bir federal birliktir. Ulusal hükûmetin merkezi, District of Columbia'dır. Anayasa, ulusal hükümetin bünyesinin ana hatlarını tespit eder. Yetkileri ile faaliyetlerini belirtir. Kendine has anayasa ve yetkilere sahip olan her eyalet de öteki işlerden sorumludur. Her eyalet; yönetim bakımından şehir, kasaba, nahiye ve köylere ayrılmıştır. Her eyaletin seçimle gelmiş kendi valileri vardır.

Hükümet |

Ana maddeler: Amerika Birleşik Devletleri'nin yönetimi ve Amerika Birleşik Devletleri'nde siyaset

Beyaz Saray

Amerika'da hükümet, halk hükümetidir; halk tarafından kurulur. Kongre üyeleri, başkan, eyalet yetkilileri, kasaba ve şehirleri yönetenler halk tarafından seçilir. Hâkimler de, doğrudan halk tarafından seçilir veya seçilmiş yetkililer tarafından tayin edilir. Kamu görevlileri, görevlerini iyi yapmadıkları veya kanunları ciddi bir şekilde ihlal ettiklerinde görevden uzaklaştırılabilirler.

Anayasa, kişilerin hak ve hürriyetlerini teminat altına almaktadır. Bu hak ve hürriyetler, 1791'de anayasaya eklenen ve İnsan Hakları Beyannamesi adı verilen ilk on değişiklikte belirtilmektedir.

Anayasa, hükümetin yetkilerini üçe ayırmıştır: Başında başkan olan yürütme, Senato ve Temsilciler Meclisi olmak üzere kongrenin her iki kanadını ihtiva eden yasama ve başta yüksek mahkeme olmak üzere yargı. Anayasa, her birinin yetkisini sınırlamakta ve birinin gereğinden fazla yetki sahibi olmasını engellemektedir.

Eyalet hükümetlerinde de sistem, federal hükümet sisteminin hemen hemen aynısıdır. Genelde ülke yönetiminde Cumhuriyetçiler üstündür. 1993-2001 yılları arasında Demokratlar hem Temsilciler meclisinde hem de Beyaz Saray'da üstünlük kurdular. 2001 ve 2004 seçimlerinde kazanan Cumhuriyetçiler oldu. 2004 seçimlerinde sonuçlar şöyleydi; Cumhuriyetçiler: 232, Demokratlar: 202, Bağımsız: 1. 2006 seçimlerinde ise çoğunluk Demokratlardaydı; Demokratlar: 232, Cumhuriyetçiler: 202. Temsilciler Meclisi başkanlığına Demokrat Nancy Pelosi seçildi.

Her eyalette yürütme kuvvetinin başında bir vali vardır. Eyalet hükümetleri düzeni koruma, çocuk ve gençlerin eğitimi, yol inşaatı gibi işlere bakar. Federal hükümet; millî, milletlerarası ve birden fazla eyaleti ilgilendiren meselelerle uğraşır. Vatandaşların günlük hayatını etkileyen kanunlar, şehir ve kasabalardaki polis teşkilatı tarafından uygulanır. FBI diye bilinen Federal Soruşturma Bürosu; eyalet sınırlarını geçen suçluları, federal kanunlara aykırı hareket edenleri araştırır.^{[kaynak belirtilmeli]}

Federal Hükümet |

Amerika Birleşik Devletleri Başkanı, genel seçimle dört yıllık bir süre için seçilir. Seçilen Başkan, sürenin sonunda bir devre daha seçilebilir. Başkanın Amerika'da doğmuş ve yaşının en az otuz beş olması gerekir. Yılda 200.000 dolar üzerinde maaş ve ilaveten masrafları için de 50.000 dolar alır; fakat bunların toplamı üzerinden gelir vergisi öder. Ayrıca seyahat ve misafir ağırlama masrafı olarak vergiye tabi olmayan 100.000 dolar alır.^{[kaynak belirtilmeli]}

Başkan, kongre tarafından onaylanmış bir kanun tasarısını veto eder veya bunu imzalamayı reddederse; kongrenin her iki kanadı tarafından üçte iki oyla alınan bir karar bu vetoyu hükümsüz kılar ve tasarı kanunlaşır. Başkan; federal hâkimleri, büyükelçileri, yüzlerce hükümet yetkilisini tayin eder. Başkanın ölümü, istifa etmesi veya kalıcı olarak sakatlanması halinde görevi seçime kadar başkan yardımcısı yürütür.^{[kaynak belirtilmeli]}

Birleşik Amerika Anayasası uyarınca, görev süresi tamamlanmamış bir Başkan, ancak görevi kötüye kullandığı iddiasının, yeterli delile dayanılarak, Temsilciler Meclisinde üyelerin üçte iki çoğunluğunun tasdik etmesi ile görevden alınabilir. Bugüne kadar yalnız bir Amerikan Başkanı görevi kötüye kullanmakla suçlanmıştır. O da 1868'de muhakeme edilerek beraat eden Andrew Jackson'dır. Ancak 1974'te başkan Richard Nixon dâhil, yüksek makamda birçok yetkilinin karıştığı seçim kampanyasında kanun dışı para toplama olayı mahkemeye intikal etti. Watergate olarak adlandırılan bu olayda Nixon, mahkemeye çıkmadan istifa etti ve yerine Gerald Ford geçti.

Yasama kolu olan Kongre; Senato ve Temsilciler Meclisi'nden meydana gelir. Senatörler 6 yıl, Temsilciler Meclisi üyeleri ise iki yıl için seçilirler. Senatör ve Temsilciler aday olmak istedikleri sürece tekrar seçilebilirler.

Elli eyaletin her biri, Kongreye iki senatör gönderir. Senatonun üçte biri, her iki yılda bir seçilir. Senatör seçilmek için adayın otuz yaşını doldurması ve seçilmesinden en az dokuz yıl önce Amerikan vatandaşı olmuş bulunması şarttır.

Temsilciler Meclisinin 435 üyesi vardır. Her eyalet, kendi nüfus oranına göre belli sayıda üyeye sahiptir. Eyaletler aşağı yukarı eşit nüfuslu seçim bölgelerine ayrılır ve her bölgenin seçmenleri Kongreye bir temsilci üye seçer. Bir üyenin en az yirmi beş yaşında ve en az yedi yıllık Amerikan vatandaşı olması gerekir.

Bir tasarının kanun olabilmesi için hem Senato hem de Temsilciler Meclisi tarafından tasdik edilmesi gerekir.

Dış ilişkiler |

Ülkenin kuruluşundan beri dış siyasetin yönetiminde başlıca söz sahibi Başkan olmuştur. Bununla birlikte, yetkileri sınırsız değildir. Giriştiği taahhütlerin Kongre tarafından tasdik edilmesi gerekir.

Amerika, Birleşmiş Milletler'in Anayasası uyarınca kurulan Kuzey Atlantik Anlaşması Teşkilatı (NATO), Amerika Devletleri Teşkilatı (OAS) gibi bölge savunma gruplarına ve barış ile gelişmeyi destekleyen diğer kuruluşlara da katılmıştır.

ABD, 20. yüzyılın başından itibaren temel demokratik ideallerinden uzaklaşmaya başlamıştır. Filipin halkının bağımsızlık için verdiği mücadelenin kanlı bir şekilde bastırılmasından başlayarak, ABD yönetimleri gizli operasyonlarda, Latin Amerika, Asya ve Orta Doğu'daki savaşlarda yer alarak yabancı topraklardaki çatışmalara müdahale etmektedirler. Amerika Birleşik Devletleri hem ekonomik hem de siyasi kazanç sağlamak için sağcı diktatörler lehine, seçilmiş liderleri devirmiştir.^[10]

Ekonomi |

Ana madde: Amerika Birleşik Devletleri ekonomisi

Turizm |

Amerika Birleşik Devletleri, Birleşmiş Milletler Turizm Örgütü'nün verilerine göre 2012 yılında kaydedilen 67 milyon turistle Fransa'dan sonra dünyada en çok ziyaret edilen ikinci ülke durumundadır.^[11]

Demografi |

Ana madde: Amerika Birleşik Devletleri demografisi

Nüfus |

ABD Sayım Bürosu yaklaşık 11,2 milyon yasadışı göçmen de dâhil ülkenin nüfusunu 317.593.000^[1] olarak tahmin eder.^[14] 1900'lerde yaklaşık 76 milyon olan ABD nüfusu 20. yüzyılda nerdeyse dört katına çıktı.^[15] Çin ve Hindistan'dan sonra dünyanın en kalabalık üçüncü ülkesi olan ABD, büyük nüfus artışı beklenen ülkeler arasında büyük ve sanayileşmiş tek ülkedir.^[16]

1000 de 13 olan doğum hızı, 35% olan dünya ortalamasının altındadır. Nüfus artışı hızı pozitif 0,9%, birçok gelişmiş ülkeye göre daha yüksektir.^[17] 2012 mali yılı içinde, bir milyondan fazla göçmene (çoğu aile birleşimi ile gelen) yasal ikamet hakkı verildi.^[18]Meksika 1965 Göç Yasasından beri yeni ikamet edenlerin önde gelen kaynağıdır. Çin, Hindistan ve Filipinler her sene gönderenler arasında ilk dörttedir.^[19]^[20] Dokuz milyon Amerikalı homoseksüel, biseksüel ya da transgenderdir, bu nüfusun en az yüzde dördüne eşittir.^[21] 2010 yılında yapılan bir araştırmada erkeklerin yüzde yedisi ve kadınların yüzde sekizi kendini gey, lezbiyen ya da biseksüel olarak tanımladı.^[22]

Göçler |

County'lere göre en büyük soy grupları, 2000

ABD bir göçmenler ülkesidir. Göçmenler tarafından kurulmuş ve gelişmiştir. Hâlâ dünyanın en çok göç alan ülkelerinden birisidir. Amerika Birleşik Devletleri'nin 4 Temmuz 1776'daki bağımsızlığından hemen önce nüfus yaklaşık 2,5 milyon kadardı (%95 beyaz Avrupa, %5 siyahi Afrika). Bu beyaz nüfusta en büyük pay Almanların ve İskandinav ülkelerinindir (İsveç, Norveç, Danimarka). Bu milletler ilk 3 grubu oluşturmaktaydı (dinî olarak %98 Protestan, %2 Katolik). 1620-1770 yılları arasında bu ilk gelenler karşılıklı evlilikler ve din birliği sayesinde bugün Beyaz Amerikalı dediğimiz (WASP- White, AngloSaxon, Protestan) siyasette ve iş dünyasında hâkim konumda olan Amerikan ulusunun ana çekirdeğini oluşturdular. 2008 yılına kadar seçilen bütün ABD başkanları bu gruba dâhildir.^[25]

Günümüz ABD'sinde yaşayan siyahilerin (Afroamerikanlar) çoğu Amerika'ya getirilen kölelerin soyundandır.

1870-1920 yılları arası 2. göç dalgasının oluştuğu yıllardır. Bu yıllarda yukarıda adı geçen devletlerden göçler devam etmektedir; fakat yoğunluk Katolik ve Ortodoks Avrupalılara (İtalyanlar, Yunanlar, Gürcüler, Ermeniler, Ruslar, Lehler, Avusturya-Macaristan, Sırplar) ve İrlandalılara kaymıştır. 1880 yıllında nüfus 60 milyona yaklaşmıştır (1950'de %86 beyaz Avrupa, %9 siyahi Afrika, %3 Hispanik (Latin Amerikalı); dinî olarak ise %74 Protestan, %20 Katolik, %3 Musevi, %2 Ortodoks ve %1 Budist). ABD'nin nüfusu 1935'te 100 milyona, 1970'te 200 milyona, 2005'te ise 300 milyona ulaşmıştır.

3. göç dalgası 1970'lerin sonunda başlamıştır ve halen sürmektedir. Bu göç dalgası daha çok çeşitlilik göstermektedir. Asya'dan, Ortadoğu'dan, eski komünist ülkelerden, Latin ülkelerinden özellikle Meksika ve Karayipler'den gelen yoğun Hispanik-Latin Amerika göçüdür (yılda yaklaşık 800.000 ila 1,5 milyon arası).

2006 sayımına göre nüfusu 1 milyon ya da üzerinde olan 32 tane grup vardır. 2010 sayımına göre nüfusun çoğunluğu (%63,7) beyaz ve Avrupalı, %16,4'i Hispanik-Latin Amerikalıdır. Nüfusun %12,2'si siyahi Afrika, %4,7 'i Asya kökenli, %0,7'si Amerikan yerlisi, %0,2'si pasifik adaları yerlisi, %1,9'u melez ve %0,2'si diğer ırklardır.

Diller |

Diller(2007)
İngilizce	223 milyon
İspanyolca	34,5 milyon
Çince	2,5 milyon
Fransızca	2,0 milyon
Tagalogca	1,5 milyon
Vietnamca	1,2 milyon
Almanca	1,1 milyon

Amerika Birleşik Devletleri'nin federal düzeyde resmî dili yoktur. Ancak ülkede en çok kullanılan dil İngilizcedir (Amerikan İngilizcesi). 2010 yılında 5 yaşın üzerinde olan, yaklaşık olarak 230 milyon kişi diğer bir deyişle nüfusun %80'i evlerinde sadece İngilizce konuşmaktadır, bunu %12 ile İspanyolca takip etmektedir. En az 28 eyalatte bazı Amerikalılar İngilizcenin resmi dil olmasını savunmaktadırlar.^[26]

Hawaii'de eyalet anayasasına göre Hawaii'yice ve İngilizce ortak resmi dillerdir.^[27]

İspanyolca'nın kullanımı ise Meksika ve Küba'dan gelen göçmenler nedeniyle son yıllarda belli kollarda arttı. Louisiana eyaletinde ise Fransızca kullanılır; çünkü Fransız sömürgeleri burada kurulmuştur.

Düşünce ve Sanat Yaşamı |

Kolej ve Üniversiteler |

Ana madde: Amerika Birleşik Devletleri'ndeki yükseköğretim kurumları listesi

Birleşik Amerika'da yüksek öğretim 18 yaşında başlar. Ancak yüksek öğretimin Birleşik Amerika'ya özgü bir özelliği vardır ki, Avrupa'da rastlanmaz: Üniversitede belli bir alanda uzmanlık öğrenimine başlamadan önce bir kolej aşamasına geçilir. Koleji bitirenlere graduates (diplomalı) olarak bakılır ve -graduate school- da çalışmalarını sürdürürler. Bir Amerikan üniversitesi, genel olarak, bir kolej ile birlikte graduate school'dan oluşur.

Kolej ve üniversitelerin çoğu özeldir ve çeşitli kaynaklardan gelen kaynaklarla yaşarlar. Eski öğrencilerin bağışları, sanayi ve ticarette ün yapmış (Ford, Rockefeller, Carnegi vb.) büyük para babalarının kurduğu fonlarla, asıl okuyacak öğrencilerin ödedikleri paralar, bu kaynakların başında gelir.

Aslında belli bir refah düzeyine gelmiş ailelerin çocuklarını ayrıcalıklı duruma getiren bu sistemin zararları, doğrudan doğruya devletin kurduğu üniversiteler yoluyla bir parça giderilmek istenir.

Edebiyat ve Sanat |

Edebiyat |

Ernest Hemingway

Birleşik Amerika'da büyük bir sanat ve edebiyat faaliyeti vardır. Bir çağdaş Fransız romanından daha az kültürlü ama daha canlı ve daha insani olan Amerikan romanı, dünya edebiyatında sürekli bir yer tutmuştur. Mark Twain ve Henry James'lerden günümüze değin ulaşan büyük bir yazarlar kafilesi içinde, Birinci Dünya Savaşından sonra gelen ve kayıp kuşak adı verilen yazarları Ernest Hemingway, William Faulkner, Caldwell, John Steinbeck özellikle hatırlatmak gerekir.

Roman, bir Amerikan buluşu olan cey kitabı biçimiyle, büyük okuyucu kitlelerine yayılma fırsatını daha kolay bulabilmiştir.

Amerikan Edebiyatı, Edgar Allen Poe'dan başlayarak, Ezra Pound'a değin şiirde büyük temsilciler yetiştirmiştir.

Tiyatronun da, Eugen O'Neill bir Arthur Miller'e değin soylu temsilcileri olmuştur.

Müzik |

Ana madde: Birleşik Devletler Müziği

Müzikte Amerikan sanatında popüler konumdadır. Amerikan gençlerinin büyük bir bölümü, bir müzik aletini kullanmasını bilir. Orkestralar hayli yaygındır. Copland, Chadwick, Gershwin gibi bestecilerin temsilcisi oldukları senfonik müziğin yanı sıra, siyahilerin yarattıkları Caz müziğin etkisi büyüktür. Bu etki Amerika ile sınırlı olmayıp dünya çapındadır.

Sinema |

Lee Dağı'ndaki HOLLYWOOD yazısı

Hollywood'da merkezleşen sinema aynı zamanda dev bir sanayi halindedir. Milyoner yıldızların çevresinde yıldız olabilmek için yığınla insanın verdiği yer yer dramatik bir mücadeleye rastlanır. Film üretiminde başta gelen Amerikan sineması, genellikle orta düzeydedir. Bununla birlikte batıya doğru ilerleyen kovboyların maceralarını konu alan Westernler ile, görkemli sahnelerin oluşturduğu filmler ve komedi filmleri içinde, sinema tarihine geçenler olmuştur. Amerika'da, sinemanın etkisini, radyo ve özellikle televizyon tamamlar.

Görsel Sanatlar |

Görsel sanatların başında mimarlık gelir. Amerika'nın mimarlığı işlevseldir. Ev kullanışlı ve konforlu olmalıdır. İş yaşamı, büyük gökdelenlerde geçer. Bu gökdelenler içinde gerçek anlamda güzel olanlar vardır. Anıtlar, fazla özgünlüğü olmayan ve genellikle Greko-Romen stilde yapılır.

Amerikan resminde, Avrupa etkisinden kurtulmak çabalarına karşın bu etki halen egemendir. Bu durum heykel de aynı şekilde geçerlidir. Avrupa sanatının resim ve heykelde ortaya koyduğu başeserlerin önde gelen alıcısı da yine Birleşik Amerika olmaktadır. Bu durumda zincirleme bir etki yaratarak Birleşik Devletler'de müzeciliğin de gelişmesini sağlamıştır

Basın |

Basın Birleşik Amerika'da, Avrupa'da olduğundan daha çok önemli bir rol oynar, bunun en iyi örneği Watergate skandalıdır. Yüksek düzeyde birkaç gazetenin dışında kalanlar, yerel ve sporla ilgili haberlere çarpıcı haberlere ayrılmıştır. Gazetelerin çoğu büyük iktisadi kuruluşlarındır bundan ötürü ister istemez sermaye çıkarlarını savunurlar.^[28]

Din |

Ana madde: ABD'de din

Din olarak, ABD'de toplam; %70 Hristiyan (%46 Protestan, %20.8 Katolik, %1.6 Mormon, %0.5 Ortodoks), %22.8 Dinsiz (%15.8 Tamamen reddeden, %4.0 Agnostik,%3.1 Ateist,%0,6 bilinmiyor)^[29], %1.9 Musevi, %5.6 diğer inançlar, %0.7 Budist, %0.9 Müslüman, %0.7 Hindu, %0.3 Üniteryen Üniversalist,^[30] %0.1 Pagan, Vikan ve Druid yaşamaktadır.^[30]

Şinto, Kaodaizm, Sihizm, Jainizm, Taoizm, Bahailik, Ekankar, Amerikan yerli dini ve Kemetizm gibi diğer pek çok din de Amerika'da temsil edilmektedir.^[31]

Birleşik Devletler yönetimindeki topraklar |

Karayip Denizi'nde 9.104 kilometrekarelik bir ada olan Porto Riko, Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlıdır. 3.410.000 nüfusu Amerika Birleşik Devletleri vatandaşıdır. Valilerini ve yasama meclislerini kendileri seçerler. ^{[kaynak belirtilmeli]}

Yine Karayip Denizi'ndeki Virgin Adaları 1917 yılında Danimarka'dan satın alınmıştır. Adanın yüz bin nüfusu Amerika Birleşik Devletleri vatandaşı olup, valilerini ve tek yasama organı olan senatoyu kendileri seçerler. Virgin Adaları'nda 346 kilometrekare yer tutan 50 küçük ada vardır. ^{[kaynak belirtilmeli]}

Ayrıca bakınız |

ABD portali

Amerika Birleşik Devletleri'nin idari bölümleri

Amerika Birleşik Devletleri'ndeki yerleşim yerleri listesi

Kaynakça |

^ ^a^b"U.S. POPClock Projection". Amerika Birleşik Devletleri Nüfus Sayım Bürosu. 5 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. (figür otomatik olarak güncellenmektedir).

^ https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/us.html

^ "Amerikan." Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Erişim: 1 Aralık 2011

^ http://www.kidport.com/reflib/usahistory/AmericanRevolution/AmerRevolution.htm

^ [1]

^ http://www.basinkonseyi.org.tr/basin-konseyi/rsfnin-2015-dunya-basin-ozgurlugu-raporunda-turkiye-180-ulke-arasinda-149-sirada

^ http://www.publicbookshelf.com/public_html/The_Great_Republic_By_the_Master_Historians_Vol_I/colonizati_cb.html

^ "Ülke rehberi: Amerika Birleşik Devletleri". BBC. 5 Şubat 2009. Erişim tarihi: 13 Mart 2009.

^ http://www.path2usa.com/usa-climate

^ Stone, Oliver; Kuznick, Peter (13 Kasım 2015). Çolak, Türkan (Ed.). ABD'nin Gizli Tarihi [The Untold History of the United States]. Profil Yayıncılık. s. 712. ISBN 9759967949 |isbn= değerini kontrol edin: checksum (yardım).

^ (İngilizce)UNWTO Tourism Highlights. World Tourism Organization. Sayfa 6. 4 Ağustos 2013 tarihinde erişildi.

^ "2010 Census Data". Amerika Birleşik Devletleri Nüfus Sayım Bürosu. 21 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: March 29, 2011.

^ http://www.census.gov/prod/cen2010/briefs/c2010br-02.pdf

^ Camarota, Steven A.; Jensenius, Karen (July 2008). "Homeward Bound: Recent Immigration Enforcement and the Decline in the Illegal Alien Population" (PDF). Center for Immigration Studies. 19 Nisan 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: August 6, 2008. KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi (link) ^{[ölü/kırık bağlantı]}

^ "Statistical Abstract of the United States" (PDF). Amerika Birleşik Devletleri Nüfus Sayım Bürosu. 2005. 28 Aralık 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.

^ "Executive Summary: A Population Perspective of the United States". Population Resource Center. May 2000. June 4, 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2007.

^ "Births: Preliminary Data for 2010" (PDF). National Vital Statistics Reports, Volume 60. National Center for Health Statistics. 2011. 25 Mart 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: August 17, 2012.

^ "U.S. Legal Permanent Residents: 2012". Office of Immigration Statistics Annual Flow Report.

^ "Yearbook of Immigration Statistics: 2011 – Persons Obtaining Legal Permanent Resident Status by Region and Country of Birth: Fiscal Years 2002 to 2011 (Table 3)". U.S. Dept. of Homeland Security. 28 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: February 4, 2013.

^ "Yearbook of Immigration Statistics: 2007 – Persons Obtaining Legal Permanent Resident Status by Region and Country of Birth: Fiscal Years 1998 to 2007 (Table 3)". U.S. Dept. of Homeland Security. 12 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: February 4, 2013.

^ Donaldson James, Susan (April 8, 2011). "Gay Americans Make Up 4 Percent of Population". ABC News. Erişim tarihi: August 26, 2012.

^ National Survey of Sexual Health and Behavior. Retrieved January 6, 2013.

^ "Figure A–3. Census Regions, Census Divisions, and Their Constituent States" (PDF). U.S. Census Bureau. 9 Mart 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2007-06-17.

^ "Annual Estimates of the Population of Metropolitan and Micropolitan Statistical Areas: April 1, 2010 to July 1, 2011". U.S. Census Bureau. 30 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2012-06-07.

^ [2]

^ Wikipedia, İngilizce Amerika Birleşik Devletleri sayfası

^ wikipedia, İngilizce Amerika Birleşik Devleti sayfası

^ Tanilli,Server Uygarlık tarihi Sf 132,133

^ "America's Changing Religious Landscape". 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.

^ ^a^bMedia, Minorities, and Meaning: A Critical Introduction Debra L. Merskin – 2011 – Page 88

^ Media, Minorities, and Meaning: A Critical Introduction — Page 88, Debra L. Merskin – 2010

Dış bağlantılar |

Wikimedia Commons'ta Amerika Birleşik Devletleri ile ilgili medyaları bulabilirsiniz.

Beyaz Saray

Where Are the Hardest Places to Live in the U.S.?, nytimes.com

[POP-1] "U.S. POPClock Projection". Amerika Birleşik Devletleri Nüfus Sayım Bürosu. 5 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. (figür otomatik olarak güncellenmektedir).

[2] ttps://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/us.html

[3] "Amerikan." Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Erişim: 1 Aralık 2011

[4] ttp://www.kidport.com/reflib/usahistory/AmericanRevolution/AmerRevolution.htm

[5] [1]

[6] ttp://www.basinkonseyi.org.tr/basin-konseyi/rsfnin-2015-dunya-basin-ozgurlugu-raporunda-turkiye-180-ulke-arasinda-149-sirada

[7] ttp://www.publicbookshelf.com/public_html/The_Great_Republic_By_the_Master_Historians_Vol_I/colonizati_cb.html

[8] "Ülke rehberi: Amerika Birleşik Devletleri". BBC. 5 Şubat 2009. Erişim tarihi: 13 Mart 2009.

[9] ttp://www.path2usa.com/usa-climate

[10] Stone, Oliver; Kuznick, Peter (13 Kasım 2015). Çolak, Türkan (Ed.). ABD'nin Gizli Tarihi [The Untold History of the United States]. Profil Yayıncılık. s. 712. ISBN 9759967949 |isbn= değerini kontrol edin: checksum (yardım).

[11] (İngilizce)UNWTO Tourism Highlights. World Tourism Organization. Sayfa 6. 4 Ağustos 2013 tarihinde erişildi.

[Cen2010Summary-12] "2010 Census Data". Amerika Birleşik Devletleri Nüfus Sayım Bürosu. 21 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: March 29, 2011.

[13] ttp://www.census.gov/prod/cen2010/briefs/c2010br-02.pdf

[14] Camarota, Steven A.; Jensenius, Karen (July 2008). "Homeward Bound: Recent Immigration Enforcement and the Decline in the Illegal Alien Population" (PDF). Center for Immigration Studies. 19 Nisan 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: August 6, 2008. KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi (link) ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[15] "Statistical Abstract of the United States" (PDF). Amerika Birleşik Devletleri Nüfus Sayım Bürosu. 2005. 28 Aralık 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.

[PRC-16] "Executive Summary: A Population Perspective of the United States". Population Resource Center. May 2000. June 4, 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2007.

[17] "Births: Preliminary Data for 2010" (PDF). National Vital Statistics Reports, Volume 60. National Center for Health Statistics. 2011. 25 Mart 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: August 17, 2012.

[LPR-18] "U.S. Legal Permanent Residents: 2012". Office of Immigration Statistics Annual Flow Report.

[19] "Yearbook of Immigration Statistics: 2011 – Persons Obtaining Legal Permanent Resident Status by Region and Country of Birth: Fiscal Years 2002 to 2011 (Table 3)". U.S. Dept. of Homeland Security. 28 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: February 4, 2013.

[20] "Yearbook of Immigration Statistics: 2007 – Persons Obtaining Legal Permanent Resident Status by Region and Country of Birth: Fiscal Years 1998 to 2007 (Table 3)". U.S. Dept. of Homeland Security. 12 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: February 4, 2013.

[21] Donaldson James, Susan (April 8, 2011). "Gay Americans Make Up 4 Percent of Population". ABC News. Erişim tarihi: August 26, 2012.

[22] National Survey of Sexual Health and Behavior. Retrieved January 6, 2013.

[23] "Figure A–3. Census Regions, Census Divisions, and Their Constituent States" (PDF). U.S. Census Bureau. 9 Mart 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2007-06-17.

[24] "Annual Estimates of the Population of Metropolitan and Micropolitan Statistical Areas: April 1, 2010 to July 1, 2011". U.S. Census Bureau. 30 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2012-06-07.

[25] [2]

[26] Wikipedia, İngilizce Amerika Birleşik Devletleri sayfası

[27] wikipedia, İngilizce Amerika Birleşik Devleti sayfası

[28] Tanilli,Server Uygarlık tarihi Sf 132,133

[29] "America's Changing Religious Landscape". 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[Merskin-30] Media, Minorities, and Meaning: A Critical Introduction Debra L. Merskin – 2011 – Page 88

[31] Media, Minorities, and Meaning: A Critical Introduction — Page 88, Debra L. Merskin – 2010

Öncü nüfus merkezleri (tüm listeyi gör)					gör tartış değiştir
Sıra	Şehir merkezi	Metro bölgesi nüfusu	Metropoliten istatistik alanı	Bölge^[23]	New York Los Angeles Chicago
1	New York	19,015,900	New York-Newark-Jersey City, NY-NJ-PA MSA	Kuzeydoğu
2	Los Angeles	12,944,801	Los Angeles–Long Beach–Santa Ana, CA MSA	Batı
3	Chicago	9,504,753	Chicago–Joliet–Naperville, IL–IN–WI MSA	Ortabatı
4	Dallas–Fort Worth	6,526,548	Dallas–Fort Worth–Arlington, TX MSA	Güney
5	Houston	6,086,538	Houston–The Woodlands-Sugar Land MSA	Güney
6	Philadelphia	5,992,414	Philadelphia–Camden–Wilmington, PA–NJ–DE–MD MSA	Kuzeydoğu
7	Washington, DC	5,703,948	Washington, DC–VA–MD–WV MSA	Kuzeydoğu
8	Miami	5,670,125	Miami–Fort Lauderdale–Pompano Beach, FL MSA	Güney
9	Atlanta	5,359,205	Atlanta–Sandy Springs–Marietta, GA MSA	Güney
10	Boston	4,591,112	Boston–Cambridge–Quincy, MA–NH MSA	Kuzeydoğu
11	San Francisco	4,391,037	San Francisco–Oakland–Fremont, CA MSA	Batı
12	San Bernardino-Riverside	4,304,997	San Bernandino–Riverside–Ontario, CA MSA	Batı
13	Detroit	4,285,832	Detroit–Warren–Livonia, MI MSA	Ortabatı
14	Phoenix	4,263,236	Phoenix–Mesa–Glendale, AZ MSA	Batı
15	Seattle	3,500,026	Seattle–Tacoma–Bellevue, WA MSA	Batı
16	Minneapolis–St. Paul	3,318,486	Minneapolis–St. Paul–Bloomington, MN–WI MSA	Ortabatı
17	San Diego	3,140,069	San Diego–Carlsbad–San Marcos, CA MSA	Batı
18	Tampa–St. Petersburg	2,824,724	Tampa–St. Petersburg–Clearwater, FL MSA	Güney
19	St. Louis	2,817,355	St. Louis–St. Charles–Farmington, MO–IL MSA	Ortabatı
20	Baltimore	2,729,110	Baltimore–Towson, MD MSA	Kuzeydoğu
ABD Sayım Bürosunun 2011 yılı verileri baz alınmıştır ^[24]

Irk/Etnik
(2010 nüfus verilerine göre)^[12]
Irka göre:
Beyaz	72,4%
Afroamerikan	12,6%
Asyalı	4,8%
Kızılderililer ve Alaska yerlileri	0,9%
Hawaii yerlileri ve Pasifik adalılar	0,2%
Diğerleri	6,2%
Çok ırklı (2 ya da daha fazla)	2,9%
Etniğe göre:^[13]
İspanyol/Latin (herhangi bir ırk)	16,3%
İspanyol/Latin olmayan (herhangi bir ırk)	83,7%